3 سناریوی آمریکا برای تقابل با ضربه دردناک یمن به عربستان

به گزارش راهبرد معاصر؛ ارتش و کمیته‌های مردمی یمن بامداد روز شنبه هفته جاری با ۱۰ پهپاد مسلح به 2 پالایشگاه نفت عربستان سعودی حمله کردند که در پی آن روند تولید و صادرات نفت سعودی‌ها با اختلال مواجه شد. این حملات علیه پالایشگاه‌های «بقیق» و «خریص» وابسته به شرکت نفتی آرامکو انجام شد. درهمین راستا، «عبدالوهاب المحبشی» عضو ارشد جنبش «أنصارالله» یمن اعلام کرد که حملات به تأسیسات نفتی عربستان سعودی تأثیر بسزایی بر روند صادرات نفت آن گذاشته است و بدین‌ترتیب، فعالیت‌های آرامکو تا هفته‌ها متوقف خواهد ماند. از سوی دیگر، خبرگزاری آمریکایی «رویترز» نیز اذعان کرده است که ماه‌ها طول خواهد کشید تا شرکت نفتی آرامکو فعالیت‌های طبیعی خود را از سَر گیرد. اما آنچه که بیش از هرچیزی موجبات نگرانی سعودی‌ها را فراهم آورده است، امکان تکرار حملات به تأسیسات نفتی آرامکو است. دراین میان، مسأله‌ای که قابل تأمل به نظر می‌رسد، اتهام‌زنی‌های آمریکایی‌ها علیه ایران است. رئیس‌جمهور و وزیر خارجه آمریکا مدعی دست داشتن تهران در حملات مذکور شده‌اند. درهمین ارتباط، راهبرد معاصر گفتگویی را با «امین حطیط»، کارشناس مسائل راهبردی و ژنرال بازنشسته ارتش لبنان انجام داده است که مشروح آن را ادامه می‌خوانید.

همانطور که می‌دانید یمنی‌ها بامداد روز شنبه هفته جاری اقدام به هدف قرار دادن پالایشگاه‌های نفتی عربستان در شرکت آرامکو کرده و خسارت‌های فراوانی را به طرف سعودی تحمیل کردند. به نظر شما آیا این امکان وجود دارد که در آینده نیز تأسیسات نفتی و حیاتی عربستان سعودی در این مقیاس و یا حتی فراتر از آن هدف حملات نیروهای یمنی قرار گرفته و به تبع آن، ریاض متحمل خسارت‌های مشابه و یا بیشتری شود؟

بدون هیچ شک و تردیدی این حملات و عملیات‌های مشابه در ادامه نیز تکرار خواهد شد. تا زمانی که ائتلاف متجاوز سعودی به حملات خود علیه یمن ادامه می‌دهد، ارتش و کمیته‌های مردمی این کشور به انجام عملیاتی مشابه آنچه که علیه آرامکو انجام شد، نیاز خواهند داشت. تداوم عملیات‌هایی از این دست در واقع جنبه بازدارندگی در برابر سعودی‌ها دارد.

تداوم این حملات موجب خواهد شد تا عربستان سعودی برای توقف حملات خود علیه یمن تحت فشار گسترده قرار گیرد. در ساختار تعابیر مربوط به امور جنگی و نظامی، از عملیات‌های تهاجمیِ کنونی یمن علیه عربستان سعودی به عنوان «دفاع از خود» یاد می‌شود و نه تجاوزگری. بنابراین تداوم این عملیات‌ها در دستور کار نیروهای یمنی خواهد بود.

براساس آنچه که گفته شد، تا زمانی که تجاوز نظامی عربستان سعودی و متحدانش به یمن ادامه پیدا کند و از سوی دیگر، نیروهای یمنی نیز از توانایی و قدرت لازم برای اثبات قدرت بازدارندگی خود برخوردار باشند، عملیات‌ها علیه سعودی ادامه پیدا خواهد کرد. حتی این پیش‌بینی وجود دارد که طی روزها و هفته‌های آتی نیز عملیاتی مشابه آنچه علیه آرامکو انجام شد و یا در مقیاسی فراتر و گسترده‌تر از آن، توسط یمنی‌ها انجام شود.

اکنون آنچه که در محافل سیاسی و رسانه‌ای مطرح می‌شود، موضعی است که عربستان سعودی پس از حملات انجام‌شده به پالایشگاه‌های نفتی خود و خسارت‌هایی که متحمل شده، اتخاذ خواهد کرد. برخی بر این باورند که سعودی‌ها دامنه جنگ و درگیری در یمن و منطقه را وسعت خواهند بخشید و در نقطه مقابل، برخی دیگر معتقدند که ریاض مسیر مذاکره و گفتگو را در پیش خواهد گرفت. به نظر شما مقامات عربستان سعودی در برهه کنونی کدامیک از گزینه‌های فوق را برای خود بهتر می‌دانند؟

لازم است به این نکته اشاره کنم که موضع عربستان سعودی درخصوص آنچه که اشاره کردید، به موضع‌گیری آمریکایی‌ها بستگی دارد. در واقع، ماهیت موضع ریاض پس از حملات به آرامکو پس از آن طراحی خواهد شد که آمریکایی‌ها موضع نهایی‌شان را مشخص کنند. در حال حاضر ایالات متحده آمریکا مشغول بررسی‌های گزینه‌های خود در این زمینه است.

با این‌حال، باید گفت که آمریکایی‌ها گزینه‌های زیادی را برای بررسی روی میز ندارند و با محدودیت فراوانی در این زمینه مواجه هستند. درحال حاضر، ایالات متحده آمریکا تنها 3 گزینه در پیش روی خود دارد. گزینه اول سناریوی نظامی و اتخاذ گزینه نظامی برای حمایت و حفاظت از منافع و مصالح عربستان سعودی است، تا بدین‌ترتیب واشنگتن، ریاض را از پشتیبانی خود از آن مطمئن سازد.

گزینه دوم آمریکایی‌ها این است که در نزد افکار عمومی اینگونه ادعا بکنند که نتوانستند به اطلاعات دقیقی از عامل انجام حملات، ماهیت عملیات و چند و چون آن، دست پیدا کنند. آمریکایی‌ها این گزینه را در صورت تمایلشان برای شانه خالی کردن از زیر بار مسئولیتِ کمک به سعودی مد نظر قرار خواهند داد. علت آن است که اتخاذ چنین موضعی، دیگر الزامی برای آمریکایی‌ها جهت کمک به ریاض، به وجود نخواهد آورد.

گزینه سوم آمریکایی‌ها این است که به سعودی‌ها ابلاغ کنند تداوم جنگ یمن موجب افزایش خسارت‌های آل‌سعود خواهد شد. در این شرایط، شاهد خواهیم بود که آمریکایی‌ها به فعال‌سازی کانال‌های ارتباطی با أنصارالله یمن خواهد پرداخت تا بدین‌سان، از طریق گفتگو راه حلی برای پایان بحران یمن بیابند. این 3 گزینه، سناریوهایی هستند که در اتاق‌های فکر ایالات متحده آمریکا روی آن‌ها بحث و بررسی صورت می‌پذیرد. در نتیجه، هرگونه موضع نهایی سعودی‌ها درقبال حملات اخیر یمنی‌ها منوط به تصمیمی است که در آمریکا اتخاذ می‌شود.

از زمان انجام حملات گسترده یمنی‌ها به شرکت نفتی آرامکو عربستان، شاهد موضع‌گیری‌های متحدان این کشور در عرصه بین‌الملل علیه ایران هستیم. به عنوان نمونه، رئیس‌جمهور و وزیر خارجه آمریکا رسما و صراحتا بدون ارائه هیچگونه دلیل، سند و مدرکی ایران را به دست داشتن در حملات مذکور متهم کرده‌اند. وزیر انرژی سعودی نیز به تازگی اتهامات مشابهی را علیه تهران مطرح کرده است. دیدگاه شما درخصوص این اتهامات و اهداف پشت پرده آن چیست؟

واقعیت آن است که آمریکایی‌ها ارزیابی دقیقی از آنچه که رخ داده است، دارند. آن‌ها به خوبی مشاهده کرده‌اند که یمنی‌ها علیرغم دست‌وپنجه نرم کردن با محاصره و تحریم خفه‌کننده دست به عملیات بزرگی علیه آرامکو زدند و ضربه دردناک و هولناکی را بر پیکره عربستان سعودی و متحدان بین‌المللی‌اش وارد آوردند.

درست به دلیل ارزیابی این واقعیت‌های میدانی است که آمریکایی‌ها برای حفظ آبروی عربستان سعودی به عنوان متحد خود در منطقه دست به کار شدند و سیاست اتهام‌زنی علیه تهران را در دستور کار قرار دادند. آن‌ها براین باورند که اذعان به نقش یمنی‌ها در عملیات انجام‌شده، عجز و ناتوانی‌شان در قبال یک گروهِ مقاومتِ تحریم‌شده و تحت محاصره را به افکار عمومی ثابت خواهد کرد، لذا تصمیم گرفتند یکی از دشمنانِ قدرتمند خود را به عنوان عامل اصلی عملیات معرفی کنند تا اندکی بر عجز خود سرپوش بگذارند و مانع از ایجاد این باور در نزد افکار عمومی شوند که سعودی‌ها و متحدانشان حتی قادر به مقابله با یکی از گروه‌های مقاومت هم نیستند.

درخصوص امارات متحده عربی نیز این نگرانی در نزد مقامات ابوظبی وجود دارد که هدف بعدی ارتش و کمیته‌های مردمی یمن، تأسیساتی حیاتی و نفتی آن‌ها است؛ به ویژه اینکه یمنی‌ها پیشتر سابقه انجام عملیات در شهر ابوظبی را نیز داشته‌اند. باتوجه به اینکه اماراتی‌ها پیشتر اعلام کرده‌اند که قصد خروج از یمن را دارند، آیا امکان انجام حملات گسترده توسط نیروهای یمنی علیه مواضع ابوظبی در داخل خاک امارات وجود دارد یا اساسا وقوع چنین حملاتی پیش‌بینی نمی‌شود؟

من معتقدم که حملات و عملیات‌های اخیر یمنی‌ها علیه تأسیسات حیاتی عربستان سعودی متضمن پیام جدی و هشدارآمیز برای اماراتی‌ها به عنوان یکی از طرف‌های فعال در ائتلاف متجاوز سعودی نیز هست. به طور کلی اماراتی‌ها 2 گزینه بیشتر در پیش روی خود نمی‌بینند.

گزینه اول این است که دست از همراهی سعودی‌ها در ائتلاف ضد یمن بکشند و از این کشور عقب‌نشینی کنند و گزینه دوم نیز آن است که در ائتلاف باقی بمانند، با این تفاوت که از این پس باید منتظر حملات دردناکی مانند آنچه علیه آرامکو اتفاق افتاد، باشند.